(1911-1998)
HAYATI VE EĞİTİMİ
Muhammed Mütevelli eş-Şa‘ravi, 15 Nisan 1911’de Mısır’ın Dekahliye muhafazasına bağlı Dekadus köyünde dünyaya geldi. İlk öğrenimini tamamladıktan sonra Kur’an-ı Kerim’i ezberledi ve 1926’da Ezher’in Zekazik’teki ilkokuluna kaydoldu. 1932’de lise eğitimine başlayan Şa‘ravi, öğrencilik yıllarında Vefd Partisi’ni destekledi ve öğrenci hareketlerine aktif olarak katıldı. 1934’te öğrenci olayları sırasında tutuklandı ve bir ay hapis yattı. 1936’da Kahire’ye giderek Ezher’in Külliyyetü’l-lugati’l-Arabiyye bölümüne girdi. Burada Muhammed Mustafa el-Meragi, Ahmed Yusuf Necati ve İhvan-ı Müslimin lideri Hasan el-Benna gibi önemli isimlerden ders aldı.AKADEMİK KARİYERİ VE ÖĞRETMENLİK YILLARI
1941’de fakülteden mezun olan Şa‘ravi, 1943’te öğretmenlik diplomasını aldı ve Ezher’in Tanta, İskenderiye ve Zekazik’teki okullarında öğretmenlik yaptı. 1950’de Mekke’deki Melik Abdülaziz Üniversitesi’nde hoca olarak çalışmaya başladı. 1960’ta Ezher’e bağlı Tanta’daki okulun müdürlüğüne getirildi. 1962’de Ezher’de müfettişlik görevine atandı ve 1964’te Ezher Şeyhi Hasan Me’mun’un sekreterliğini üstlendi. 1966’da Cezayir’e giderek Arap dili eğitimine destek verdi. 1970’te Melik Abdülaziz Üniversitesi’nde misafir hoca olarak çalıştı ve 1972’de aynı üniversitenin ed-Dirasatü’l-ulya bölümünün başkanı oldu.TELEVİZYON PROGRAMLARI VE ŞÖHRETİ
1975’te Mısır’a dönen Şa‘ravi, Ezher’den sorumlu bakanlık bünyesinde genel müdür oldu. Aynı yıl Mısır televizyonunda “Nurun ala nur” adlı haftalık programını sunmaya başladı. Bu programlar, geniş kitleler tarafından ilgiyle takip edildi ve Şa‘ravi’nin şöhretini artırdı. 1976’da emekli olduktan sonra Evkaf Bakanı olarak görev yaptı ve Banku Faysal’ın kuruluşuna imza attı. 1980’de Mısır Şura Meclisi’ne üye seçildi. 17 Haziran 1998’de Kahire’de vefat eden Şa‘ravi, Dekadus köyünde defnedildi.ÖDÜLLERİ VE ULUSLARARASI FAALİYETLERİ
Şa‘ravi, 1983’te Cumhuriyet Ödülü’nü, 1988’de Devlet Takdir Ödülü’nü aldı ve 1998’de Dübey Yılın Şahsiyeti seçildi. Menufiye ve Mansure üniversiteleri tarafından fahri doktorluk unvanı verildi. Avrupa, Amerika, Asya ve Afrika’da birçok ülkeyi ziyaret eden Şa‘ravi, Birleşmiş Milletler’de ilk cuma namazını kıldırarak hutbe okudu. Enver Sedat ve Hüsnü Mübarek ile iyi ilişkiler kurdu ve Camp David Antlaşması sürecinde Enver Sedat’a eşlik etti.İSLAMİ DÜŞÜNCESİ VE ELEŞTİREL YAKLAŞIMI
Şa‘ravi, İslam’ın siyasi ideolojilerle ilişkisi olmadığını savundu ve aşırı gruplara mesafeli davrandı. Enver Sedat’ın suikastının ardından, gençliğin dini konularda eğitilmesi gerektiğini vurguladı. Problemlerin çözümünde bütüncül bir yaklaşım benimsemeyi önerdi ve tek yönlü çözümlerin yeni sorunlara yol açtığını belirtti.VAİZ KİMLİĞİ VE HALKLA İLİŞKİLERİ
Şa‘ravi, klasik bir alimden çok geniş kitlelere hitap eden bir vaiz olarak tanındı. Fasih Arapça yerine halk dilini kullanması, onun geniş kitleler tarafından benimsenmesini sağladı. Hutbeleri, vaazları ve televizyon programları büyük ilgi gördü. Adına yayımlanan kitaplar geniş bir okuyucu kitlesi buldu.KUR’AN TEFSİRİNE YAKLAŞIMI
Şa‘ravi, Kur’an tefsirinde kelimelerin sözlük anlamlarına odaklanarak ayetleri sade bir üslupla açıkladı. Diğer ayetler ve hadislerle bağlantılar kurarak tefsir yaptı. Kadınların çalışma hayatına katılmasına ilişkin görüşleri, kadın hakları savunucuları tarafından eleştirildi.SIKÇA SORULAN SORULAR
Soru: Muhammed Mütevelli eş-Şa‘ravi’nin en önemli eserleri nelerdir?Cevap: Şa‘ravi’nin en önemli eserleri arasında Havatıri havle’l-Kurʾani’l-Kerim, Muʿcizetü’l-Kurʾan ve el-İslam: ʿAkide ve menhec bulunmaktadır.
Soru: Şa‘ravi’nin Kur’an tefsirine yaklaşımı nasıldı?
Cevap: Şa‘ravi, Kur’an tefsirinde kelimelerin sözlük anlamlarına odaklanarak ayetleri sade bir üslupla açıkladı ve diğer ayetlerle bağlantılar kurdu.
Soru: Şa‘ravi’nin kadınların çalışma hayatına ilişkin görüşleri nelerdi?
Cevap: Şa‘ravi, kadınların mecbur kalmadıkça çalışma hayatına katılmasını reddeden görüşleriyle tanındı ve bu görüşleri kadın hakları savunucuları tarafından eleştirildi.
Soru: Şa‘ravi’nin siyasi görüşleri nasıldı?
Cevap: Şa‘ravi, İslam’ın siyasi ideolojilerle ilişkisi olmadığını savundu ve aşırı gruplara mesafeli davrandı.
Soru: Şa‘ravi’nin televizyon programları ne kadar etkili oldu?
Cevap: Şa‘ravi’nin “Nurun ala nur” adlı televizyon programları geniş kitleler tarafından ilgiyle takip edildi ve onun şöhretini artırdı.
