Ebü’l-Fazl Celalüddin Abdurrahman b. Ebi Bekr b. Muhammed el-Hudayri es-Süyuti eş-Şafii (ö. 911/1505)
DOĞUMU VE AİLESİ
Celaleddin es-Süyuti, 1 Recep 849’da (3 Ekim 1445) Kahire’de dünyaya geldi. Ataları, Mısır’ın Asyut bölgesinde yaşadığı için “Süyuti” lakabıyla anıldı. Büyük dedesi Hümamüddin, tasavvuf ehli bir kişiydi ve Asyut’taki kabri halen ziyaretgahtır. Babası Kemaleddin Ebu Bekir, Asyut’ta doğmuş, Kahire’de İbn Hacer el-Askalani gibi büyük alimlerden ders almış, vaizlik yapmış ve Mısır Abbasi Halifesi Müstekfi-Billah’ın özel imamlığını üstlenmişti. Ayrıca bir dönem Kahire kadılığına vekalet etmiş ve şerh, ta‘lik ve haşiye türü eserler kaleme almıştır. Süyuti henüz beş yaşındayken babası vefat etmiş ve onu medresedeki arkadaşlarına emanet etmiştir.TAHSİL HAYATI
Süyuti, eğitim hayatına Kur’an-ı Kerim’i öğrenerek başladı. Genç yaşta birçok temel eseri ezberledi ve 864’te (1460) Salih b. Ömer el-Bulkīni, Yahya b. Muhammed el-Münavi gibi hocalardan dersler aldı. 866’da (1462) Şemseddin es-Sirami’den Arapça okutmak için icazet aldı. Daha sonra Şehabeddin eş-Şarimsahi’nin feraiz derslerine katıldı, ancak hocasının vefatı üzerine bu dersler yarım kaldı. Süyuti, Arap dili ve edebiyatına ağırlık verdi ve bu alanda birçok eser okudu. Gençlik döneminde yazdığı bazı eserleri daha sonra imha etmiştir.HOCALARI VE İLMİ YOLCULUĞU
Süyuti’nin en önemli hocaları arasında İbnü’l-Hümam ve Celaleddin el-Mahalli bulunmaktadır. Ayrıca Kadılkudat Salih b. Ömer el-Bulkīni’den fıkıh dersleri aldı ve ondan fetva verme ve ders okutma icazeti aldı. Süyuti, 867’de (1463) ilk dersini verdi ve hocası Bulkīni’nin vefatına kadar onun derslerine devam etti. Süyuti’nin hocaları arasında Kadılkudat İzzeddin el-Kinani, Abdülaziz b. Muhammed el-Mikati ve Seyfeddin İbn Kutluboğa da vardır.SEYAHATLERİ VE İLMİ FAALİYETLERİ
Süyuti, 869’da (1465) hac yolculuğuna çıktı ve bu seyahati sırasında Mekke’de birçok alimle tanıştı. 870’te (1466) Dimyat ve İskenderiye çevresinde yaklaşık üç aylık bir gezi yaptı ve bu seyahatlerindeki gözlemlerini eserlerinde aktardı. Süyuti, 877’de (1472) Şeyhuniyye Medresesi’nde hadis hocalığına tayin edildi ve bu görevini uzun yıllar sürdürdü.TASAVVUFİ YÖNÜ
Süyuti, tasavvufa büyük bir ilgi duydu ve birçok tarikattan icazet aldı. Özellikle Desukıyye tarikatının dört kolundan biri olan Süyutiyye tarikatına mensuptu. Tasavvufu, Ehl-i sünnet çizgisinde anladı ve vahdet-i vücud, hulul ve ittihad gibi anlayışları şiddetle eleştirdi.ESERLERİ VE İLMİ MİRASI
Süyuti, hadis, tefsir, fıkıh, dil ve edebiyat gibi birçok alanda eserler verdi. En önemli eserleri arasında el-Camiʿu’s-sagīr, Tedribü’r-ravi, el-İtkan fi ʿulumi’l-Kurʾan ve Hüsnü’l-muhaḍara sayılabilir. Süyuti’nin eserleri, İslam dünyasının her tarafına yayıldı ve büyük bir ilgi gördü. Özellikle hadis ilmindeki çalışmaları, onu IX. yüzyılın en önemli hadis alimlerinden biri haline getirdi.VEFATI
Süyuti, hayatının son beş yılını Nil üzerindeki Ravza adasında inzivada geçirdi ve 19 Cemaziyelevvel 911’de (18 Ekim 1505) vefat etti. Babasının Babülkarafe dışındaki kabrinin yanına defnedildi. Annesi tarafından üzerine küçük bir türbe yaptırılan kabri, zamanla ziyaretgah haline geldi.SIKÇA SORULAN SORULAR
Soru: Celaleddin
es-Süyuti’nin en önemli eserleri hangileridir?
Cevap: Süyuti’nin en önemli eserleri arasında el-Camiʿu’s-sagīr, Tedribü’r-ravi, el-İtkan
fi ʿulumi’l-Kurʾan ve Hüsnü’l-muhaḍara bulunmaktadır.
Soru: Süyuti’nin
tasavvufi yönü nasıldı?
Cevap: Süyuti, tasavvufa büyük ilgi duydu ve birçok tarikattan icazet
aldı. Ancak tasavvufu, Ehl-i sünnet çizgisinde anladı ve vahdet-i vücud, hulul
ve ittihad gibi anlayışları eleştirdi.
Soru: Süyuti’nin
hadis ilmindeki yeri nedir?
Cevap: Süyuti, hadis ilminin hem rivayet hem de dirayet yönünde
önemli eserler verdi. Özellikle el-Camiʿu’s-sagīr ve Tedribü’r-ravi gibi
eserleri, hadis ilmindeki otoritesini pekiştirdi.
Soru: Süyuti’nin
hocaları kimlerdir?
Cevap: Süyuti’nin hocaları arasında İbnü’l-Hümam, Celaleddin
el-Mahalli, Kadılkudat Salih b. Ömer el-Bulkīni ve Şemseddin es-Sehavi gibi
önemli alimler bulunmaktadır.
Soru: Süyuti’nin
vefatı ne zaman ve nerede gerçekleşmiştir?
Cevap: Süyuti, 19 Cemaziyelevvel 911’de (18 Ekim 1505) Kahire’de
vefat etti ve babasının kabrinin yanına defnedildi.
