Ebü’l-Kasım Müsnidü’d-dünya Süleyman b. Ahmed b. Eyyub et-Taberani (ö. 360/971)
HAYATI VE İLMİ YOLCULUĞU
Süleyman b. Ahmed et-Taberani, Hicri 260 yılında (Aralık 873) Akka’da dünyaya geldi. Erken yaşta öğrenim için Şam’daki Taberiye’ye gittiğinden “Taberani” lakabıyla tanındı. Yemen’den Şam’a göç eden Lahm kabilesine mensup olduğu için “Lahmi” nisbesiyle de anıldı. Babasının teşvikiyle on üç yaşında hadis dinlemeye başladı. 274 (887) yılından itibaren yaklaşık yirmi beş yıl boyunca Kudüs, Remle, Kaysariye, Humus, Halep, Tarsus, Dımaşk, Mısır, Yemen, Mekke, Medine, Bağdat, Basra, Kufe ve İsfahan gibi pek çok ilim merkezini dolaştı. Hayatının son altmış yılını İsfahan’da geçirdi ve burada vefat etti.HOCALARI VE TALEBELERİ
Taberani, 2000’e yakın hocadan hadis rivayet etti. Hocaları arasında Haşim b. Mersed et-Taberani, Ebu Zür‘a ed-Dımaşkī, Ebu Ya‘la el-Mevsıli, Nesai gibi önemli isimler yer alır. Talebeleri arasında ise Ebu Abdullah İbn Mende, Ebu Nuaym el-İsfahani ve Ebü’ş-Şeyh gibi alimler bulunmaktadır.İLMİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ
Taberani, hadis, ensab ve tarih alanında döneminin önde gelen alimlerindendi. Hadis hafızı olarak nitelendirilen Taberani, 300.000 hadis yazdığını ifade etmiştir. Selef akidesini benimseyen Taberani, ehl-i hadis çizgisinden ayrılmamış ve Ehl-i beyt’e büyük saygı göstermiştir.ESERLERİ
EL-MUʿCEMÜ’L-KEBİR: Sahabe adlarına göre düzenlenen bu eser, hadis literatürünün en geniş örneklerindendir. 60.000 rivayet içerdiği söylenen eser, günümüze eksik olarak ulaşmıştır.EL-MUʿCEMÜ’L-EVSAT: 2000 hocasından 30.000 rivayet içeren bu eser, garib ve ferd rivayetleriyle dikkat çeker.
EL-MUʿCEMÜ’S-SAGĪR: 1161 hocasının rivayetlerini içeren bu eser, Taberani’nin ilmi yolculuklarına dair önemli bilgiler sunar.
KİTABÜ’L-EVAʾİL: Tarihte ilk defa yapılan şeylere dair rivayetleri içerir.
EL-EHADİSÜ’Ṭ-ṬIVAL: Uzun metinli doksan dokuz hadisi kapsar.
MEKARİMÜ’L-AḪLAK: Ahlakla ilgili 239 rivayeti içerir.
FAŻLÜ’R-REMY VE TAʿLİMİH: Okçuluk ve eğitimiyle ilgili altmış rivayeti kapsar.
KİTABÜ’D-DUʿAʾ: Hz. Peygamber’den (SAV) nakledilen 2255 duayı içerir.
MÜSNEDÜ’Ş-ŞAMİYYİN: Şamlı sahabilerin rivayetlerini toplar.
ES-SÜLASİYYAT: Üç ravi ile Hz. Peygamber’e (SAV) ulaşan rivayetleri içerir.
VEFATI VE İLMİ MİRASI
Taberani, 29 Zilkade 360’ta (23 Eylül 971) İsfahan’da vefat etti ve Hamame ed-Devsi’nin yanına defnedildi. Hadis ilmindeki derin bilgisi ve zengin rivayet malzemesiyle İslam dünyasının önemli bir başvuru kaynağı oldu.SIKÇA SORULAN SORULAR
Soru: Taberani kimdir?Cevap: Taberani, Hicri 260 yılında doğan ve hadis ilmiyle tanınan büyük bir İslam alimidir.
Soru: Taberani’nin en meşhur eserleri nelerdir?
Cevap: El-Muʿcemü’l-Kebir, El-Muʿcemü’l-Evsat ve El-Muʿcemü’s-Sagīr en bilinen eserleridir.
Soru: Taberani’nin hadis ilmindeki yeri nedir?
Cevap: Taberani, hadis hafızı olarak kabul edilir ve 300.000’e yakın hadis rivayet etmiştir.
Soru: Taberani’nin hocası kimdir?
Cevap: Taberani, 2000’e yakın hocadan hadis dinlemiştir. Bunlar arasında Nesai ve Ebu Zür‘a ed-Dımaşkī gibi isimler bulunur.
Soru: Taberani’nin vefat tarihi nedir?
Cevap: Taberani, 29 Zilkade 360’ta (23 Eylül 971) vefat etmiştir.
